Jak dziś żyć solidarnie w Europie, która raczej się od siebie odwraca? [pytanie z sali]
Na południe od Sahary w Afryce dominuje chrześcijaństwo. Musimy pomóc Afryce się rozwinąć. Nie ma dziś wizji Europy, nie mamy prawdziwej propozycji dla Afryki. Bez tej propozycji będziemy zmierzali do destrukcji. Na to skazana jest Europa.

To pytanie wykracza poza to, co mówiliśmy. Cała Europa bazuje na złych pytaniach, np. co zrobić z migrantami? Jeśli tak postawi się pytanie, nie można udzielić dobrej odpowiedzi. Nie można powiedzieć: witamy was wszystkich, nie można powiedzieć: niech sobie umrą. Za czasów Helmuta Kohla była polityka sąsiedztwa. Trzeba pomagać na miejscu, tam skąd oni chcą uciekać. Wtedy można wprowadzić racjonalne zasady dla migracji. Jeżeli tak nie będziemy postępowali jedyną alternatywą jest nazizm i zabijanie tych, którzy do nas chcą przybyć - albo przyjmowanie wszystkich, co jest nierealne. 

W Polsce macie społeczność islamską, żyjącą tu od bitwy pod Grunwaldem. Wiecie o tym? Oni tu żyją. 

Czy możemy dziś myśleć, że krzyż jest podstawą w społeczności, w której są np. imigranci muzułmańscy? [pytanie z sali]

Czy mamy inną podstawę? Nie. Mówiono, że mogą być inne, np. Europa praw człowieka. Ja jestem chrześcijaninem i nie mam problemu rozwiązywania tej kwestii. Wprowadzono prawo rodziców do wyboru szkoły dla swoich dzieci. Wprowadzono je nie tylko dla szkół katolickich, ale i islamskich. Wprowadzono zasadę, że wszystkie religie powinny być poza strefą publiczną, to błąd. Tu nie chodzi o zawłaszczenie przestrzeni publicznej, trzeba wejść w dialog.

Jaki jest związek między wolnością a godnością? [pytanie z sali]

W języku angielskim mówimy o freedom i liberty. Freedom mówi, że jestem wodzem siebie, nie zależę od nikogo. Liberty pochodzi od "liber" - wolny. To bardziej wewnętrzne.

[Przemysław Kwiatkowski] Dziś dla nas do tańca nie potrzeba rytmu, muzyki, drugiego. Ale ten taniec, o który chodzi, jest inny. To Bóg zaprasza do tańca. Jeśli tego nie ma można dojść do absurdu: tańca bez rytmu, muzyki, drugiego, tańca bez ruchu. Bóg zaprasza do tańca, ale - nawet jeśli to kwestia życia i śmierci - nie zmusza.

Europa Zachodnia w obecnej formie nie może istnieć. Jeżeli istniejące trendy nie zostaną zahamowane, dumne kraje Europy mogą zniknąć. Ale zbawienie nie czeka nas poza Unią. Polska ma jeden z najniższych wskaźników dzietności i wątpię, czy zmieni się to polityką krajową. Należy zmienić nastawienie w całej Europie. Jeden naród nie zachowa swojej tożsamości. Lepiej walczyć wspólnie o Europę, jaką wskazywał Jan Paweł II. Nie można udawać, że da się wytrwać samemu. Musimy stanowić fundament duchowy dla Europy.

Jeżeli procesy globalne prowadzą nas do mrocznych wieków nienawiści i wojny, może jedyną drogą jest powrót na porzuconą ścieżkę wskazaną przez Jana Pawła II.

Nie uważam, żeby wystąpienie z UE, zamknięcie, było dobrym wyjściem. Albo będziemy potrafili realizować swoją suwerenność wspólnie, albo każdy będzie walczył tylko o wolność swoją niszcząc wolność innych. To nie znaczy, że należy zaakceptować UE taką, jaką jest. Jeżeli nie wrócimy do muzyki, którą jest Bóg, nie uda nam się. Nikt z nas nie może być wolny bez innych i bez Boga. Musimy kochać swój kraj, ale i kraj swojego sąsiada. Nasz naród może być tylko wtedy wolny, gdy ma dobre relacje z innymi

Czy krzyż jest nadal naszym spoiwem? Jeśli nie, to co nim jest dzisiaj? Czy obecny konflikt w Europie, w UE, nie wynika z faktu, że odrzuciliśmy fundament?

Nie chodzi o to, żeby Zachód, sam czujący się Europą, zgodził się, żebyście do niego dołączyli, ale o wzajemną wymianę darów.

Papież JP II w swojej encyklice zwrócił się do Polaków z apelem: możecie być ostatnim narodem przyjmującym model zachodni lub pierwszym, którzy stworzą nowy model.

"Za wolność waszą i naszą" mogłoby być mottem także Solidarności. Walczymy o wolność waszą - ale i naszą, Europy. Nowej Polski nie powinniiśmy budować zgodnie z modelem zachodnim, koncentrującym się na konsumpcjonizmie. W czasie Solidarności wykorzystywano potencjał każdego, to była społeczność. Zachód również potrzebuje dogłębnej odnowy, odnowy moralnej.

Krzyża Jezusa Chrystusa nie da się usunąć z historii Polski i Europy. Tylko z Jego muzyką możemy być wolni.

Dla Europy trudne lub niemożliwe byłoby wspólne tańczenie tańca wolności, jeśli ta muzyka nie będzie wybrzmiewała w ludziach.

Przypominamy sobie o dumie, samostanowieniu naszych narodów i kosmopolitycznym podejściu, któe patrzy na naszą wolność. jednocześnie widzimy więzy braterstwa, które jednoczą narody Europy. Tańca wolności nie można tańczyć samemu. I nie da się tańczyć bez muzyki, którą jest Słowo Boże, które stało się ciałem w weszło w naszą historię.

Hasło "za wolność waszą i naszą" funkcjonuje w polskiej historii zanim zostało sformułowane, od Jana III Sobieskiego i odsieczy pod Wiedniem. Sobieski pokazał, że los naszych narodów jest ze sobą związany.

Podobnie było z Solidarnością: nie była to walka przeciw Rosjanom, ale przeciw komunistom, którzy uciskali wiele narodów.

Mamy rozdarcie społeczne, rozczarowany lud. Żadne rozdarte społeczeństwo nie może przetrwać. Wielu szuka rozwiazania w izolacji, sięgnięciu do przeszłości. To także jest niebezpieczeństwo. Trzeba wrócić do tego hasła: "za wolność waszą i naszą".

Wydaje mi się, że czasem myli się wolność z wyzwoleniem zwierzęcego instynktu. Już Artystoteles ostrzegał, że ci, którzy nie kontrolują instynku będą ułomni. Ludzie poddają się namiętnościom, ale przez to łatwiej poddają się manipulacji mass mediów. Demokracja nie może funkcjonować bez zakorzenienia ludzi w wolności.

Tak jak  żaden taniec dwojga nie jest możliwy bez muzyki, tak nasz taniec wolności nie jest możliwy bez Boga.

W tym motto: "za waszą wolność i naszą" jest coś więcej, niż tylko zjednoczenie przeciw jednemu wrogowi. Nie bez powodu pierwotnie brzmiało ono: w Imię Boże za waszą wolność i waszą. 

Jeżeli ta propozycja została zaakceptowana, to pojawia się coś nowego. Pojawia się "my".

​Wolność - to być dla innych? Wolność należy realizować w odniesieniu do drugiej osoby. Człowiek samotny żyje wobec przedmiotów. Osób nie można tak traktować. Miłość nie jest tylko pragnieniem ciała drugiej osoby. Miłość jest tańcem dwojga. Wolność realizuje się przez propozycję wobec drugiej osoby, która jest równie wolna jak ja

​Początek sesji o 9:40.

Sesji przewodniczy ks. Przemysław Kwiatkowski, prezes Fundacji Św. Wojciecha-Adalberta

​prof. Rocco Buttiglione - włoski polityk, filozof i nauczyciel akademicki, były minister do spraw europejskich z ramienia rządu Włoch, wieloletni parlamentarzysta, znawca myśli Karola Wojtyły-Jana Pawła II.