Z chwilą przyjęcia wyboru elekt staje się natychmiast Biskupem Kościoła Rzymskiego, prawdziwym papieżem i głową Kolegium Biskupiego, obejmując pełną i najwyższą władzę w Kościele powszechnym i może ją sprawować. Jeśli nie jest on biskupem, a taką możliwość też przewidują przepisy, natychmiast po wyborze musi przyjąć sakrę.

O wyniku wyborów informuje świat zewnętrzny dym z komina nad Kaplicą Sykstyńską: jeśli jest czarny, oznacza to, że nie wybrano jeszcze nowego papieża, jeśli biały (w praktyce najczęściej jasny) – papież został wybrany. Dym powstaje ze spalenia kartek do głosowania, do których dodaje się mniej lub więcej słomy i ewentualnie innych substancji (dla uzyskania odpowiedniego koloru dymu).

Oficjalnie wynik ten oznajmia zgromadzonym na Placu św. Piotra ludziom i całemu światu kardynał-protodiakon, uroczyście wypowiadając z balkonu bazyliki św. Piotra słowa: „Annuntio vobis gaudium magnum: habemus papam - Eminentissimum ac Reverendissimum Dominum, Sacrae Catholicae Romanae Cardinalem..., quis imposuit sibi nomen....” (Oznajmiam wam radość wielką: mamy papieża – Najczcigodniejszego i Najprzewielebniejszego Pana Kardynała Świętego Kościoła Rzymskokatolickiego – tu się wymienia jego imię i nazwisko rodowe – który przybrał sobie imię...).

Po tych słowach ukazuje się nowy papież w szatach pontyfikalnych i udziela zebranym pierwszego błogosławieństwa.

Trochę historii

Wspomnijmy jeszcze o dwóch ważnych ustaleniach Pawła VI co do zasad wyboru: najpierw na mocy motu proprio „Ingravescentem aetatem” z 21 XI 1970 zarządził on, że kardynałowie powyżej 80. roku życia tracą prawo wyboru oraz wszystkie urzędy i stanowiska w Kurii Rzymskiej. Chodziło o odmłodzenie Kolegium i o zwiększenie jego sprawności i prędkości działania. Następnie na konsystorzu tajnym 5 XI 1973 papież orzekł, że liczba kardynałów uprawnionych do udziału w konklawe nie może przekraczać 120. Wszystkie te postanowienia potwierdził Jan Paweł II wspomnianą konstytucją apostolską „Universi Dominici gregis” z 22 II 1996.

W XX wieku odbyło się 8 tego rodzaju zgromadzeń, z których najliczniej obsadzone były dwa ostatnie, w 1978, które wybrały najpierw Jana Pawła I (25-26 VIII), a następnie Jana Pawła II (14-16 X) – w obu uczestniczyło po 111 kardynałów, a 15 nie miało już praw wyborczych. Najmniej kardynałów wybierało Jana XXIII w dniach 25-28 X 1958 – 51, przy 3 nieobecnych.

Obecnie jest 252 kardynałów, w tym 135 elektorów i 117 nie mających prawa udziału w konklawe. Z tych pierwszych 5 powołał św. Jan Paweł II, 22 – Benedykt XVI i 108 – Franciszek a wśród nieelektorów 36 mianował papież-Polak, 40 – jego następca i 41 – papież Bergoglio.

Najstarszymi wiekowo kardynałami są obecnie Włoch Angelo Acerbi, ur. 23 IX 1925, Argentyńczyk poch. chorwackiego Estanislao Esteban Karlic (7 II 1926) i Ugandyjczyk Emmanuel Wamala (15 XII 1926), najmłodszymi zaś są działający w Australii Ukrainiec Mykoła Byczok (ur. 13 II 1980), Włoch posługujący w Mongolii Giorgio Marengo, (7 VI 1974) i Portugalczyk Américo Manuel Alves Aguiar (12 XII 1973). Najdłuższy staż w Kolegium ma kardynał Michael Michai Kitbunchu z Tajlandiii, mianowany 2 lutego 1983.

Krzysztof Gołębiowski, kg